Time-outprocedure maakt acute zorgopvang op SEH veiliger

22 juli 2020

Om de patiëntveiligheid te waarborgen, kijken we in ons ziekenhuis voortdurend hoe processen en procedures verlopen. En of daarin veranderingen of verbeteringen mogelijk zijn. Op de Spoedeisende hulp onderzochten SEH-verpleegkundigen Barbara Rietbroek, Louise Polderman en Larissa van Nieuwkerk de acute opvang bij patiënten die op de traumakamer worden behandeld. Zij maakten er hun afstudeerproject van. Medisch hulpverlener Rafaëla Da Cruz Lopes is later aangehaakt in het project.

“De time-outprocedure wordt in de luchtvaart én ook in het ziekenhuis inmiddels al heel lang toegepast als onderdeel van Crew Resource Management (CRM), een veiligheids- en kwaliteitssysteem voor multidisciplinaire teams”, zegt Barbara Rietbroek. “Goede communicatie, besluitvorming, leidinggeven en samenwerking zijn daarin kernwaarden en essentieel om incidenten te voorkomen.” De time-outprocedure op de Spoedeisende hulp vindt dagelijks vaak meerdere keren plaats bij de opvang van patiënten op de traumakamer. Het gaat om patiënten met een acute levensbedreigende ziekte of een ernstig trauma. De procedure bestaat uit 6 stappen (zie kader) en is effectief.

De SEH-verpleegkundigen deden interviews, hielden enquêtes en bestudeerden diverse time-outprocedures. De time-outprocedure op de SEH zorgt ervoor dat incidenten worden voorkomen en dat de kwaliteit en patiëntveiligheid verbetert. Er wordt voldaan aan de professionele standaard voor de juiste manier van handelen in het zorgsysteem. De SEH-verpleegkundigen hebben in de traumakamers nu grote borden met een time-out checklist opgehangen. Met deze checklist kan het team precies zien welke stappen er gevolgd worden en is men goed op elkaar ingespeeld. Ook hebben zij klinische lessen gegeven aan SEH-verpleegkundigen en artsen. De klinische lessen voor de IC-verpleegkundigen en anesthesiemedewerkers moesten vanwege de corona-piek worden uitgesteld, maar worden nog georganiseerd. Verder zijn er nog zakkaartjes gemaakt waarop de time-outprocedure staat voor de acute volwassenenzorg en de kindzorg.”

Altijd kijken naar mogelijke verbeteringen

SEH-arts Vanessa Valk is heel tevreden met het afstudeerproject van de SEH-verpleegkundigen. “Het is altijd goed om je processen regelmatig kritisch onder de loep te nemen. Het past in de veiligheidscultuur op onze SEH. Door de gestructureerde time-outprocedure en het gebruik van de checklist wordt er niets vergeten in de voorbereiding van de opvang van een acuut zieke patiënt. Het komt ook de samenwerking in het team ten goede. Als er iets misgaat, komt dat eigenlijk nooit door de kennis en kunde van de zorgverleners, maar bijna altijd door de communicatie en samenwerking binnen het team. Daarom moet je steeds kritisch blijven kijken of het nog efficiënter en beter kan. Inzichten kunnen veranderen en innovatieve ideeën kunnen procedures efficiënter maken.”

Time-outprocedure op de SEH

Zodra een acute patiënt onderweg is naar de Spoedeisende hulp, gaat er een sein naar alle hulpverleners die hiervoor bereikbaarheidsdienst hebben. De samenstelling is steeds verschillend.

  • Stap 1 is checken of alle zorgverleners die nodig zijn, aanwezig zijn.
  • Stap 2 is het voorstellen van het team. Iedereen noemt zijn naam en vertelt wat zijn/haar rol is. Vervolgens krijgen alle teamleden een naamsticker.
  • Stap 3 is het vaststellen wat ieders taak is. Wie doet wat? Dat kan zijn het coördineren van de opvang, ‘hands on’ de patiënt onderzoeken, gegevens registreren of familieopvang.
  • Stap 4 is de overdracht van de vooraankondiging van de ambulance met gebruik van de SBAR-methode. SBAR staat voor Situation, Background, Assessment en Recommendation. In het Nederlands vertaald: situatie, achtergrond, beoordeling en aanbeveling.
  • Stap 5 is de persoonlijke veiligheid. Er wordt bijvoorbeeld gecontroleerd of er voor ieder teamlid zo nodig een loodschort, handschoenen, schort en beschermbril is.
  • Stap 6 is het voorbereiden van de opvang. Wat verwachten we bij die specifieke patiënt? Is de patiënt bijvoorbeeld onderkoeld, zijn er dan warme dekens voorhanden? Is de bair hugger (warmteapparaat dat wordt gebruikt bij onderkoeling) in de buurt? Na de daadwerkelijke opvang en stabilisatie van de patiënt wordt de opvang geëvalueerd met het hele team.

Op de foto
[vlnr vooraan] Medisch hulpverlener Rafaëla Da Cruz Lopes en SEH-verpleegkundige Barbara Rietbroek (Louise Polderman en Larissa van Nieuwkerk ontbreken op de foto)
[vlnr achteraan] SEH-arts Lenneke Scholtens, traumachirurg Alexander Greeven, interventiecardioloog Gabe Bleeker en cardioloog-intensivist Sakir Akin.


Naar het overzicht