Hematologie verricht duizendste stamceltransplantatie

15 mei 2023

In 1989 werd in het HagaZiekenhuis de allereerste stamceltransplantatie gedaan. Op 4 mei 2023 werd de 1000ste transplantatie uitgevoerd. Een mooie mijlpaal.

Tegenwoordig doen we op de afdeling hematologie zo’n 50 autologe transplantaties per jaar. Daarbij worden eigen stamcellen van de patiënt teruggeplaatst in het lichaam. De techniek is in al die jaren flink veranderd. Vroeger werden onder algehele narcose stamcellen rechtstreeks met puncties uit het beenmerg gehaald. Nu kunnen we, poliklinisch, stamcellen met een hemaferese apparaat uit perifeer bloed oogsten.

Het oogsten en terugplaatsen van de stamcellen gebeurt bij patiënten met Non-Hodgkin lymfoom, Hodgkin lymfoom, Multipel myeloom, Amyloïdose of Acute myeloïde leukemie. Een patiënt met één van deze vormen van bloedkanker, krijgt eerst een aantal chemokuren om een remissie te bereiken. Daarna volgt een extra hoge dosis chemotherapie, waarna een stamceltransplantatie noodzakelijk is.

Het proces

1 Stamcelmobilisatie

Voor een succesvolle stamceltransplantatie ondergaat een patiënt een aantal stappen. Eerst moeten de stamcellen losgemaakt worden uit het beenmerg. Hiervoor krijgt de patiënt injecties met de groeifactor G-CSF of een chemokuur gevolgd door G-CSF. De groeifactor zorgt voor het loskomen van de stamcellen. Als er voldoende stamcellen in het bloed aanwezig zijn, kunnen ze geoogst worden.

2 Stamceloogst

Het oogsten van de stamcellen gaat met een hemaferese apparaat. De patiënt wordt met 2 infusen gekoppeld aan het apparaat. Via het ene infuus komt het bloed in het apparaat dat het bloed centrifugeert. Hierdoor scheiden de stamcellen zich van andere bloedcellen. Het bloed zonder de stamcellen gaat via het tweede infuus weer terug in het lichaam. De geoogste stamcellen worden opgevangen en ingevroren. Deze krijgt de patiënt later weer toegediend, na de intensieve chemokuur.

3 Conditionering: een hoge dosis chemo

De patiënt wordt op de klinische afdeling hematologie opgenomen voor een hoge dosis chemotherapie. Hierdoor worden de kankercellen vernietigd, maar ook een groot deel van het beenmerg. Het lichaam is hierdoor niet meer in staat voldoende bloedcellen aan te maken. Terugplaatsen van de geoogste stamcellen is noodzakelijk.

4 Stamceltransplantatie

Op de patiëntenkamer worden de stamcellen ontdooid en direct intraveneus toegediend aan de patiënt. De stamcellen nestelen zich in het beenmerg om daar nieuwe bloedcellen aan te maken. Bij deze procedure zijn een medewerker van het stamcel laboratorium, een arts of verpleegkundige specialist en een gespecialiseerd verpleegkundige aanwezig. Na de stamceltransplantatie volgt een periode van pancytopenie van 2 tot 3 weken met alle risico’s van dien. De patiënt wordt deze periode intensief gemonitord.

Nauwe samenwerking

Bij het hele traject zijn verschillende onderdelen van de vakgroep hematologie betrokken: een stamceltransplantatie coördinator voor het geven van voorlichting en coördinatie, laboranten van het stamcel- en immunologisch lab, hemaferese verpleegkundigen, hematologen, de kwaliteitsfunctionaris hematologie, de polisecretaressen, verpleegkundig specialisten en de gespecialiseerde verpleegkundigen van de verpleegafdeling Hematologie 15B. De verschillende afdelingen binnen de hematologie werken hierbij nauw samen.

De afdeling hematologie van het HagaZiekenhuis is JACIE geaccrediteerd om deze behandeling te mogen uitvoeren.



Naar het overzicht